Gleymdu handbremsunni

Mínir menn, Frakkarnir, gleymdu einfaldlega að taka handbremsuna af þegar þeir hlupu inn á völlinn. Þeir voru eitthvað þvingaðir í kvöld, miðað við æfingaleikina að undanförnu. Dómineruðu en voru ekki nógu gráðugir að mínu mati. Kannski hræðsla við að tapa hafi háð þeim eitthvað en þeir voru þó segir að koma sér aftur inn í leikinn og jafna svo fljótt sem raun varð á. Brillíant mark hjá Nasri.

 

Þreytulegt jafntefli Englendinga og Frakka

Réðu auðu seðlarnir úrslitum í Frakklandi?

Rúmlega tvær milljónir kjósenda í frönsku forsetakosningunum skiluðu auðu. Talið er að þessi atkvæði séu að langmestu leyti frá kjósendum Þjóðfylkingarinnar, öfgaflokks hægrimanna, en forsetaefni hennar, Marine Le Pen, hvatti kjósendur sína til að skila auðu í seinni umferðinni. Menn spyrja sig nú hvort hún hafi með því komið í veg fyrir endurkjör Sarkozy.

Auðu atkvæðin voru 2,14 milljónir eða 5,85% greiddra atkvæða sem alls voru um 38,7 milljónir, þar af skiptust  35.552.169 á frambjóðendurna tvo. Á Hollande og Sarkozy munaði um 1,2 milljón atkvæða; Holland fékk um 18,8 milljónir og Sarkozy um 17,6 milljónir. Kjörsókn var 81,28%.

Nathalie Kosciusko-Morizet, talskona Nicolas Sarkozy, skellti skuldinni á Marine Le Pen í gærkvöldi og sagði hana bera sök á úrslitunum. Enn sem komið er liggur engin greining fyrir hendi á því hvaðan auðu atkvæðin eru komin en í fyrri umferðinni voru þau um 700.000 talsins, eða 1,9% greiddra atkvæða. 

 

„Verði Hollande kosinn forseti í kvöld er það vegna mikils fjölda auðra atkvæða. Þau stuðla að kjöri Fransois Hollande,“ sagði hún á kosningavöku TF1-stöðvarinnar. Og hélt áfram: „Marine Le Pen hvatti fólk til að skila auðu. Við vöruðum við því og sögðum það myndi stuðla að sigri Hollande“.

Auðir seðlar hafa aðeins einu sinni verið hlutfallslega fleiri, eða í kosningunum 1969. Þar fór lokalotan fram milli tveggja hægrimanna, Georges Pompidou og Alain Poher. Vinstrimenn áttu þar ekki fulltrúa og skiluðu margir auðu, eða 6,42% atkvæða.

Í seinni umferðinni 1995 milli Jacques Chirac og Lionels Jospin voru auð atkvæði 5,97% og í seinni umferðinni 2002 milli Chiracs og Jean-Marie Le Pen var hlutfallið 5,38%.

Kosningaúrslitin í raun jafntefli?

Annars eru úrslit kosninganna athyglisverð í ljósi þess að ekki eru margir mánuðir frá því skoðanakannanir sýndu, að frambjóðandi sósíalista myndi leggja Sarkozy að velli með 62% atkvæða gegn 32%. Og síðustu vikur og daga bentu fylgismælingar til enn meiri munar en úrslitin urðu. Það segja stjórnmálaskýrendur veikja Hollande og miklu fremur verði að tala um jafntefli en afgerandi sigur hans.

Þá segja þeir, að það hafi ekki verið stefna Sarkozy sem varð undir í kosningunum heldur hafi honum verið refsað fyrir forsetastíl sinn. 

Þegar öll atkvæði höfðu verið talin var skerfur Hollande af þeim sem greidd voru frambjóðendunum tveimur 51,62% en skerfur Sarkozy 48,38%. Á það er og bent, að Hollande hafi ekki meirihluta greiddra atkvæða á bak við sig, því séu auðu seðlarnir taldir sé hlutur hans 48,8% af greiddum atkvæðum.  

Kosning Hollande er fyrsti sigur sósíalista í forsetakosningum í nær aldarfjórðung, eða frá 1988, en þá vann Francois Mitterrand seinni sigur sinn. Þá er þetta í fyrsta sinn sem sósíalistar komast að völdum frá því stjórn Lionel Jospin fór frá eftir þing- og forsetakosningarnar 2002. Síðasta þingmeirihluta sinn unnu vinstrimenn 1997. Spurning er hvort það breytist í næsta mánuði er Frakkar kjósa ti lþings.

 

Kjósendur Hollande ekki sólgnir í hann

Útlit er fyrir að Frakkar fái nýjan forseta á sunnudag. Nái Francois Hollande kjöri er það ekki vegna þess að meirihluti kjósenda sé sólginn í hann sem forseta. Heldur vegna þess hversu margir hægrimenn hafa snúið baki við Nicolas Sarkozy og vilja hann ekki lengur.

Þetta er viðurkennd staðreynd og mikið til umræðu meðal stjórnmálaskýrenda, í sjónvarpi, útvarpi og blöðum hér í Frakklandi. Þeir eru sammála um að Hollande verði helst að vinna sigur með rúmlega 53% til að hann geti talist afdráttarlaus. Nýjustu fylgismælingar gefa honum 52,5 til 53 prósent en mjög hefur dregið saman með þeim Sarkozy síðustu vikurnar. Allt undir 52% myndi teljast sem of knappur sigur fyrir Hollande og veikja stöðu hans. 

Sarkozy hlaut rúmlega 53% í kosningunum 2007 og þáverandi frambjóðandi sósíalista, Segolene Royal 47%. Lýsti hún því sem miklum sigri svo ljóst er að fyrrverandi sambýlismaður hennar og barnsfaðir, Hollande, mun uppskera meira nú.

Frakkar eru ótrúlega óþolinmóðir og snúast margir gegn Sarkozy þar sem lítið hefur orðið úr loforðum hans, m.a. um aukinn kaupmátt og öflugt atvinnulíf. Önnur atriði spila inn í eins og andúð á lífsstíl forsetans. Þetta fólk lítur alveg framhjá afleiðingum efnahagskreppu en Frakkar hafa þó farið betur út úr henni en flestar þjóðir að Þjóðverjum undanskildum. Og þetta fólk fylkir sér um Hollande þótt flestir séu sammála um að stefna hans sé ekki til þess fallin að bæta ástandið, jafnvel að gera það enn verra. Hann boðar aukin ríkisumsvif þótt ríkið skuldi rúmlega 1700 milljarða evra, en þær nema rúmlega 90% af vergri landsframleiðslu. Afborganir af þeim nema 180 milljörðum evra á ári og vextir 43 milljörðum.

Sérfræðingar á fjármálamarkaði segja líkur á áhlaupi vogunarsjóða og spekúlanta og skortstöðutökum sem geti átt eftir að hafa afdrifaríkar afleiðingar. Og ekki síst þær að Hollande neyðist til að falla fljótt frá loforðum sínum í efnahags- og atvinnumálum til að geta haldið sjó með aðhaldi og niðurskurði og niðurgreiðslu skulda - með öðrum orðum fara þann veg sem Sarkozy hefur sagst ætla fara.

Verði þetta raunin kæmi mér ekki á óvart þótt ókyrrð yrði í landinu og það mun fyrr en margur heldur.

Það gerir kosningarnar enn athyglisverðari - fari þær eins og kannanir benda til - því stjórnmálaskýrendur eru sammála um að meirihluti Frakka sé hægrisinna, eða 52-32% hið minnsta. Aftur á móti séu vinstrimenn í mesta lagi 44 til 45% kjósenda.

Já, frönsk stjórnmál eru um margt óvenjuleg og skemmtileg. Norðurlandabúa eins og mér finnst ansi margt mótsagnakennt í orðum og athöfnum. Átökin geta verið sérdeilis óvægin og hörð og á öðru plani en við eigum að venjast. Bókstaflega örlar oft á hatri og spilling er áberandi í röðum kjörinna fulltrúa, og það ekki síður á vinstri vængnum sem þeim hægri. Ég efast oft um jarðsamband hinnar pólitísku elítu enda í henni aðallega fólk af efnastétt og úr aristókratíunni - til dæmis Hollande og Royal - sérþjálfað í sérstökum elítuskólum. Sarkozy er einn örfárra sem ekki hefur gengið þann veg.

 

 

 

Ógilding kosninga vofir yfir Hollande

Frökkum er einkar annt um leikreglur lýðræðisins. Því hefur forsetaframbjóðandinn Francois Hollande fengið gula spjaldið fyrir of mikinn kostnað við kosningabaráttuna. Og hugsanleg ógilding kosningar hans vofir yfir haldi hann sig ekki innan regla.

Kostnaður við framboð Hollande er þegar kominn talsvert yfir 20 milljónir evra, en lögin banna frambjóðendum að verja meiru en 22,5 milljónum til hennar. Viðurlögin eru að uppgjörinu yrði hafnað og kosningar ógiltar.

Hollande hóf baráttu sína svo til strax eftir útnefningu Sósíalistaflokksins í fyrrahaust. Frá fyrsta degi hefur hann verið á þönum út um allar jarðir og kostnaður hlaðist upp. Nú er svo komið, að sögn fjölmiðla, að hann hefur orðið að takmarka umsvifin stórlega milli fyrri og seinni umferðar forsetakosninganna.

Af þessum sökum heldur hann einungis einn stóran fund fyrir seinni umferðina. Til stóð að hann yrði haldinn á fótboltavellinum í Toulouse en til að spara leigugjöld hefur verið hætt við það. Í staðinn verður fundurinn haldinn á torgi einu í bænum. Þá þykir til efs að hann hafi úr þessu efni á milljónum eintaka kosningableðils sem dreift yrði inn á heimili fólks.

Þessar upplýsingar hafa dregið athygli manna að fjármálastjórn Hollande sem hefur ekki verið hans sterkasta hlið. Til að mynda er héraðið sem hann er í forystu fyrir, Correze, eitt það skuldugasta og verst setta í Frakklandi. Og nú er upplýst að hann hafi ekki vald á bókhaldi kosningabaráttunnar. Því er spurt hvort hið sama yrði ekki ofan á varðandi ríkisútgjöldin ef hann næði kosningu sem forseti Frakklands.

 

Eva Joly dæmd úr leik?

Spurning dagsins er hvort þær Eva Joly og Marine Le Pen verði dæmdar úr leik í frönsku forsetakosningunum, þ.e. atkvæði þeirra í kosningunum í fyrradag verði ógilt.

Tveir lögmenn kærðu kosningarnar í gær til stjórnlagaráðsins og kröfðust þess að atkvæði Joly og Le Pen - sem báðar eru einnig lögmenn - á þeirri forsendu að nöfnin „Eva Joly“ og „Marine le Pen“ standist ekki kosningnalöggjöfina. Þetta séu ekki hin lögformlega réttu for- og eftirnöfn þeirra, eins og lögin um útlit kjörseðla kveða á um.

Samkvæmt þjóðskrá sé nafn Evu Joly í raun Gro Eva Farseth og Marine Le Pen heitir það ekki nema svona til þæginda; hennar rétta nafn samkvæmt þjóðskránni sé Marion Anne Perrine Le Pen.

Að sögn kærenda hefði því átt lögunum samkvæmt að standa á kjörseðlunum Gro Farseth og Marion Le Pen. Fyrir liggur ekki hvenær stjórnlagaráðið tekur afstöðu tilkærunnar.